Poznato je da se Beograd naglo širio, osvajao močvare na današnjem Novom Beogradu, “gutao” svoja predgrađa koja se sada smatraju “širim centrom” – poput Vračara, Palilule, Autokomande. Zajedno sa njima, progutao je i siromašne udžerice, od kojih su mnoge čekale i po 100 godina da budu zamenjene velegradskim zgradama. Neke i danas čekaju…
Ali, ono što je zanimljivo, to je da je velegrad obgrlio i “usvojio” i brojna okolna sela, koja se ni po čemu nisu razlikovala od današnjih ruralnih područja “u unutrašnjosti”, kako se to popularno često govori za centralnu Srbiju.
Mirijevo, Bežanija, Žarkovo, Kneževac, Banjica, Višnjica – danas se nalaze na stranicama oglasa sa nekretninama kao poželjne gradske zone, a bile su to i te kako udaljene seoske oblasti oko Beograda, što se jasno vidi u Đeneralštabnim topografskim kartama Srbije iz 1894. godine.
To je bila godina kada je Beograd tek postajao ozbiljan grad, koji je tek dobio tramvaj, a o elektičnoj energiji još se samo razmišljalo. Beograđani su se dvoumili “gas ili struja”, a zemlja u kojoj su živeli bila je mlada i “skučena” Srbija.
Daleko je još Beograd bio od velegrada kakav je postao kao glavni grad velike Kraljevine, pa potom i socijalističke federacije. A daleko su bili i Mirijevo, Borča, Batajnica, Železnik…
Čak, sve preko Save i Dunava nije ni bilo Srbija, ali verovatno je postojala velika želja za ujedinjenjem, pa i topografska karta s kraja 19. veka uključuje Zemun, a tek malo pre Batajnice sledi linija, belina i natpis “Austrija”.
Možda najveću transformaciju doživela je Bežanija. To je autentično selo, sa prizemnim kućama “vojvođanskog” tipa i starom crkvom, sa kotobanjama, čardacima, verandama, dugim dvorištima, nekadašnjim svinjcima i kokošinjcima. Iza tih kuća nikli su “brutalni” soliteri, a danas je to zemljište i te kako na ceni. Još se može prošetati desnom stranom ulice, pogledati u poneku zaraslu avliju, ali, mnogi stanovnici kažu da su kuće već prodali investitorima.
Selo Bežanija na početku XX veka. Danas se ovuda prostire moderan bulevar sa četiri trake.
